Tác giả: Lê Học Nhân
Các tình trạng da (Skin Conditions) phát triển theo thời gian và có thể gặp ở tất cả các loại da, dẫn đến nhiều sự kết hợp làm cho làn da của mỗi người trở nên độc đáo. Các tình trạng da phổ biến nhất là mụn trứng cá, lão hóa, couperose (giãn mao mạch), mất độ ẩm, sắc tố và bệnh rosacea. Tình trạng da có thể phát triển vì nhiều lý do, bao gồm mất cân bằng nội tiết tố, tiếp xúc hoá chất, tiếp xúc quá nhiều với ánh nắng mặt trời, tổn thương bởi gốc tự do, viêm nhiễm, hàm lượng nước trong da thấp, không cân bằng hoặc quá nhiều sản xuất melanin, sử dụng các sản phẩm có chứa các thành phần có thể gây giãn mạch hoặc phản ứng dị ứng, thậm chí là chăm sóc da hàng ngày không đúng cách.
Ở phần này chúng ta sẽ tìm hiểu về 2 tình trạng da phổ biến là: mụn trứng cá và lão hoá.
Có nhiều dạng mụn khác nhau, chúng là sự kết hợp của các tổn thương không viêm được gọi là comedones (mụn đầu trắng và đầu đen) và các tổn thương viêm được gọi là papules và pustules (mụn nhỏ màu đỏ và trắng thường chứa đầy dịch). Mụn trứng cá trở nên phổ biến ở tuổi dậy thì khi nội tiết tố androgen (ví dụ: testosterone) bắt đầu phát triển. Các nội tiết tố androgen kích thích các tuyến bã nhờn sản xuất bã nhờn (dầu), sau đó được lắng đọng lại. Chỉ những nang lông có tuyến bã nhờn gắn liền với nang bã nhờn mới có liên quan đến mụn trứng cá. Các nang này có trên mặt, ngực, lưng trên và bắp tay.
Nguyên nhân hình thành mụn trứng cá không chỉ liên quan đến việc sản xuất dư thừa của tuyến bã nhờn mà còn có thể do Vi khuẩn (Propionibacterium acnes – P. acnes) hoặc các tế bào lớp sừng bong tróc đọng lại không thoát được. Quá trình hình thành mụn bắt đầu từ việc nang lông bị bít tắc và giữ vật liệu bên trong. Nếu miệng nang (orifice) vẫn mở, vật chất chứa trong nang bị oxy hóa thành màu đen, do đó được gọi là mụn đầu đen. Nếu miệng hoàn toàn đóng lại, đầu mụn sẽ có màu trắng và gọi là mụn đầu trắng. Khi cố gắng loại bỏ nhân ra khỏi nang, điều đó làm nang bị vỡ, rò rỉ các chất bên trong (bã nhờn, vi khuẩn và tế bào sừng) vào trung bì, gây ra phản ứng viêm nghiêm trọng. Đây là lý do cho việc mụn mọc thành từng đám khi tự ý nặn tại nhà.
Có nhiều cách khác nhau để điều trị mụn trứng cá nhẹ đến trung bình. Mụn trứng cá nặng cần dùng thuốc kê toa như isotretinoin hoặc thuốc kháng sinh. Những người bị mụn trứng cá nhẹ đến trung bình có thể khắc phục bằng những mỹ phẩm chăm sóc da đúng cách. Ngoài ra, việc sử dụng các sản phẩm chứa salicylic acid, lưu huỳnh, hoặc benzoyl peroxide vào chế độ chăm sóc da cũng như là các thành phần thực vật lợi với mụn như chiết xuất rau má, chiết xuất nho, vỏ cây liễu, cam thảo…. . cũng là một biện pháp an toàn và hiệu quả.
Lão hóa da là một quá trình sinh học phức tạp ảnh hưởng đến các lớp khác nhau của da, đáng kể nhất là lớp trung bì. Một trong những quá trình xảy ra khi lão hoá là sự thiếu hụt các thành phần dinh dưỡng trong các mô, bị ảnh hưởng bởi các gốc tự do trên màng tế bào. Các tác động xấu đến mô da gồm mất độ đàn hồi, giảm khả năng điều tiết nước và quá trình tái tạo. Hậu quả là teo da và trông kém tươi sắc.
Da lão hóa có đặc điểm là lớp biểu bì và trung bì mỏng, làm nổi rõ các đường và nếp nhăn do gia tăng tình trạng khô và mất nước. Da lão hóa có thể được nhận biết bởi độ đàn hồi kém, thiếu độ săn chắc và chảy xệ do sự phân hủy collagen và elastin trong lớp trung bì. Lão hóa đi kèm với sự chậm lại của quá trình tăng sinh tế bào. Độ dày của da giảm dần theo tuổi. Trung bình, da mất khoảng 6% độ dày sau mỗi 10 năm. Điều này có nghĩa là một người 100 tuổi sẽ mất khoảng 60% thể tích da ban đầu của họ.
Lão hóa da có thể được chia thành hai loại. Đầu tiên là sự lão hóa bên trong, là kết quả của thời gian trôi qua. Lão hóa bên trong có liên quan đến sự biến đổi của các mô liên kết và sự giảm khả năng tái tạo tế bào. Loại thứ hai là lão hóa bên ngoài hay còn được gọi là lão hoá da ánh sáng. Nó bị ảnh hưởng chủ yếu là do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời (UVs), làm sản sinh ra các gốc tự do, xuất hiện các tổn thương hoặc phá hủy khả năng sinh sản của tế bào. Ngoài ra, lão hóa da còn liên quan đến các vấn đề về sức khỏe, sự mất cân bằng nội tiết tố, chăm sóc không đúng cách khi còn trẻ và chế độ dinh dưỡng không phù hợp, khiến da mất đi nguồn dinh dưỡng thích hợp để sinh sản và tăng trưởng tế bào. Trên thực tế, chúng ta không già đi mà chúng ta đang oxy hóa, và do đó, chất chống oxy hóa là chìa khóa để ngăn chặn sự xuất hiện của lão hóa.
Bước đầu tiên trong quá trình điều trị chống lão hóa là bảo vệ da khỏi sự hình thành và tổn thương của các gốc tự do bằng cách sử dụng kem chống nắng và tăng mức độ chống oxy hóa của da thông qua các sản phẩm giàu chất chống oxy hóa. Hơn nữa, một chế độ ăn uống giàu chất chống oxy hóa sẽ giúp chống lão hóa nội tại khỏi tác hại của quá trình oxy hóa cũng như giúp da ngăn ngừa tổn thương từ trong ra ngoài. Nếu cố gắng sửa chữa mà không có biện pháp ngăn chặn, những gì được sửa chữa vào ban đêm (quá trình chăm sóc da ban đêm) có thể dễ dàng bị mất tác dụng. Các hoạt chất nổi trội như là retinol, glycolic acid, peptide, vitamin C…. nằm trong số nhiều thành phần có hiệu quả khi dùng để chống lão hoá da. Khi điều trị da lão hóa, điều quan trọng là các thành phần hoạt động phải mang các yếu tố phục hồi, bình thường hóa, kích thích, và dưỡng ẩm, cũng như bảo vệ. Không có thành phần hoặc sản phẩm đơn lẻ nào có thể thực hiện được tất cả những điều này. Chính vì thế, việc kết hợp để tạo ra một chu trình chăm sóc da khoa học là vô cùng cần thiết.
….còn tiếp
